Smarthome| Khi lưới điện trở thành nút thắt trong tham vọng AI của Mỹ
Trong khi Trung Quốc đã chuẩn bị sẵn nền tảng năng lượng dồi dào để nuôi tham vọng AI, thì Mỹ lại mắc kẹt bởi hạn chế của lưới điện. Bài toán điện năng không chỉ quyết định tốc độ phát triển trung tâm dữ liệu, mà còn có thể định hình cán cân sức mạnh AI toàn cầu trong thập kỷ tới.
Lưới điện – điểm nghẽn trong tham vọng AI của Mỹ
Một số chuyên gia cảnh báo hạn chế về lưới điện khiến Mỹ gặp bất lợi lớn trong cuộc cạnh tranh AI với Trung Quốc.
Rui Ma – CEO AlphaWatch – nhận định: “Tại Trung Quốc, dư thừa điện là chuyện hiển nhiên, còn ở Mỹ đó là điều xa xỉ không thể tưởng tượng”.
Trong khi Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào thủy điện, điện hạt nhân thế hệ mới và năng lượng tái tạo, Mỹ vẫn loay hoay với những tranh cãi về tiêu thụ điện và giới hạn lưới điện khi các trung tâm dữ liệu AI mọc lên ngày càng nhiều.
Trung tâm dữ liệu AI – “cỗ máy ngốn điện” khổng lồ
Sự bùng nổ AI tạo sinh kéo theo làn sóng xây dựng trung tâm dữ liệu (Data Center). Đây là hạ tầng cốt lõi để đào tạo và vận hành các mô hình AI, nhưng cũng tiêu tốn năng lượng khủng khiếp.
- McKinsey dự đoán: từ 2025-2030, thế giới có thể chi tới 6,7 tỷ USD cho mở rộng hạ tầng trung tâm dữ liệu.
- Một trung tâm dữ liệu quy mô vừa đã tiêu thụ điện ngang một thành phố nhỏ.
- Ví dụ: cơ sở xAI của Elon Musk tại Tennessee cần lượng điện tương đương hàng chục nghìn hộ gia đình.
Goldman Sachs cảnh báo: “Nhu cầu điện năng khổng lồ của AI đang vượt quá tốc độ phát triển hạ tầng lưới điện Mỹ, tạo ra nút thắt cổ chai nghiêm trọng.”
Mỹ: Điện năng khan hiếm, chi phí leo thang
Nhiều thành phố Mỹ đã chứng kiến sự yếu kém của hạ tầng năng lượng:
- California, Arizona thường xuyên phải cắt điện luân phiên khi vào cao điểm.
- Hóa đơn điện sinh hoạt tại Ohio tăng trung bình 15 USD/tháng mùa hè này, một phần do trung tâm dữ liệu tiêu thụ quá lớn.
- Năng lượng tái tạo như gió, mặt trời phát triển mạnh nhưng không đủ ổn định để chạy 24/7.
Điện hạt nhân được kỳ vọng là giải pháp, nhưng lại đối mặt với chi phí cao và tiến độ kéo dài hàng thập kỷ – ví dụ như nhà máy Hinkley Point C (Anh) đội vốn hàng tỷ USD và chậm tiến độ nhiều năm.
Trung Quốc: Năng lượng dồi dào, quy hoạch dài hạn
Trái ngược với Mỹ, Trung Quốc đang cho thấy lợi thế vượt trội:
- Phủ kín điện mặt trời áp mái ở nhiều tỉnh nông thôn, có nơi đủ công suất bằng cả nguồn điện của Ấn Độ.
- Luôn duy trì dự trữ công suất trên 80% – mức “không tưởng” đối với Mỹ.
- Quy hoạch năng lượng theo chính sách kỹ trị dài hạn, xây dựng trước khi nhu cầu bùng nổ.
- Trung tâm dữ liệu AI thậm chí được xem là “giải pháp” để hấp thụ nguồn cung điện dư thừa.
Theo chuyên gia David Fishman (Fortune), đây là kết quả của hàng thập kỷ đầu tư đồng bộ từ sản xuất, truyền tải đến điện hạt nhân thế hệ mới.
Bài toán văn hóa & chính sách: Mỹ và Trung Quốc khác biệt
Ở Trung Quốc, năng lượng được coi là nền tảng kinh tế – chiến lược, nên việc sử dụng than đá không bị nhìn nhận như “xấu xa” mà chỉ là lỗi thời so với năng lượng xanh. Cách tiếp cận này giúp họ tập trung vào hiệu quả và đầu tư dài hạn.
Trong khi đó, ở Mỹ, cơ sở hạ tầng điện lại phụ thuộc nhiều vào đầu tư tư nhân, vốn thường chỉ kỳ vọng lợi nhuận trong vòng 3-5 năm – quá ngắn ngủi cho các dự án năng lượng quy mô lớn.
Nhà thông minh| Khoảng cách ngày càng nới rộng
Nếu Mỹ không có sự thay đổi mạnh mẽ trong xây dựng và tài trợ cho cơ sở hạ tầng năng lượng, khoảng cách với Trung Quốc trong lĩnh vực AI sẽ ngày càng nới rộng.
Như chuyên gia Fishman nhận định: “Không có sự cải tổ triệt để, cán cân sức mạnh AI toàn cầu có thể đã được định đoạt ngay từ bài toán… lưới điện.”
Theo dõi SmartHome Ario – Nhà Thông Minh Thế Hệ Mới để cập nhật thêm tin tức mới nhất.
