Nhà Thông Minh| Bóc trần tiền ảo: Nghề tay trái kỳ lạ của kỹ sư Việt
Khi một sàn tiền số bị hack, hàng trăm triệu USD có thể “bốc hơi” chỉ trong vài giây. Đó là lúc các kỹ sư an ninh mạng như Nguyễn Lê Thành – nhà sáng lập Verichains – bước vào cuộc. Họ không viết code sản phẩm, mà lần theo dòng dữ liệu như một “thám tử công nghệ” để bóc tách cách tội phạm tấn công blockchain.
Cuộc gọi khẩn giữa đêm và hành trình phá án tiền số ở Dubai
Cuối tháng 2/2025, sàn giao dịch Bybit bị tin tặc tấn công, thiệt hại khoảng 1,5 tỷ USD tiền số. Ngay sau đó, đội ngũ kỹ sư bảo mật từ Verichains, công ty Việt Nam do Nguyễn Lê Thành sáng lập, lập tức lên đường sang Dubai để điều tra.
“Tôi nghĩ cần làm gì đó. Nếu không sẽ có rất nhiều người bị ảnh hưởng”, ông Thành chia sẻ.
Chỉ sau một ngày, nhóm đã xác định nguyên nhân và gửi bản báo cáo dài hơn 28 trang – tài liệu đầu tiên và quan trọng giúp các bên liên quan hiểu rõ bản chất vụ việc và hạn chế thông tin sai lệch lan truyền trong cộng đồng tiền mã hóa.
Ben Zhou, CEO Bybit, nói:
“Họ có lẽ là những người am hiểu nhất thế giới về tấn công blockchain. Khi biết họ đến từ Việt Nam, tôi thực sự bất ngờ và ấn tượng.”
“Thám tử tiền số” – nghề ít người biết nhưng đóng vai trò tối quan trọng
Công việc của nhóm kỹ sư Verichains là điều tra các vụ hack blockchain, tìm ra lỗ hổng hệ thống, phối hợp với các tổ chức liên quan và đề xuất giải pháp phòng ngừa tái diễn.
Từ vụ tấn công Ronin Bridge của Sky Mavis đến BNB Chain Bridge bị hack 600 triệu USD, họ đều có mặt.
“Chúng tôi tìm hiểu kỹ nguyên nhân, xác định điểm yếu bị khai thác, phối hợp xử lý sự cố với các bên toàn cầu. Sau đó là giai đoạn hỗ trợ hệ thống an toàn hơn”, ông Thành chia sẻ.
Mặc dù blockchain được quảng bá là an toàn, nhưng theo số liệu:
- Năm 2024: Mất 2,2 tỷ USD vì hack.
- Nửa đầu 2025: Thiệt hại đã chạm mốc 2 tỷ USD, vụ lớn nhất là Bybit.
Nguyên nhân chủ yếu không đến từ công nghệ blockchain cốt lõi, mà nằm ở các thành phần phụ trợ như: ứng dụng, ví lưu trữ, con người, máy chủ…
Nhân lực khan hiếm – Cơ hội toàn cầu cho kỹ sư Việt
Ngành bảo mật blockchain chia làm hai nhóm:
- Kiểm toán hợp đồng thông minh (audit) – quy trình phổ biến
- Điều tra chuyên sâu – đòi hỏi hiểu hệ thống lớn như sàn giao dịch, quỹ đầu tư
Theo ông Thành, kỹ sư bảo mật blockchain không chỉ cần kiến thức về mạng máy tính, mà còn phải hiểu blockchain, tài chính, mật mã học và quản trị rủi ro.
Đây là lý do số người đủ năng lực theo đuổi mảng này cực kỳ ít, ngay cả trên phạm vi toàn cầu.
Việt Nam có cơ hội trở thành “cường quốc bảo mật blockchain”?
Ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng Ban Công nghệ – Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, nhận định:
“Kỹ sư Việt rất phù hợp với nghề thám tử tiền số vì giỏi toán, logic và kiên trì.”
Dù các sàn giao dịch crypto hoạt động như ngân hàng, nhưng chưa bị ràng buộc bởi các quy định nghiêm ngặt như ngân hàng truyền thống, khiến rủi ro bảo mật lớn hơn – và cũng tạo ra cơ hội vàng cho kỹ sư an ninh mạng Việt Nam.
Smarthome| Cơ hội nhân lực từ Luật Công nghiệp công nghệ số 2026
Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ có hiệu lực từ năm 2026 với một điều khoản quan trọng: đầu tư phát triển nhân lực công nghệ số, thông qua:
- Cấp học bổng, tín dụng ưu đãi, trợ cấp sinh hoạt
- Phát triển mô hình đào tạo linh hoạt, trực tuyến
- Tăng cường nền tảng đào tạo mã nguồn mở và công nghệ cao
Đây sẽ là bàn đạp giúp Việt Nam không chỉ trở thành trung tâm bảo mật blockchain mà còn vươn lên mạnh mẽ trong các ngành công nghệ số toàn cầu. Theo dõi Nhà Thông Minh Ario – Nhà Thông Minh Thế Hệ Mới để cập nhật thêm tin tức.
